Mosha: Nga viti i parë e tutje
Kompetencat e fituara më parë:
-
-
- të ketë të zhvilluar aftësi të caktuara motorike (nevojitet koordinimi për t’i futur duart në bluzë, këmishë…)
- të ketë të zhvilluar aftësi të shkëlqyera motorike për të qenë në gjendje t’i kopsit pullat ose patentin
- të jetë në gjendje të mbajë ekuilibrin e njërës këmbë (kërkohet kur vesh pantallona nga pozicioni në këmbë)
- t’i dijë pjesët e trupit
Të gjitha këto dhe aftësitë e tjera duhet të praktikohen përpara se të kaloni në zhvillimin e aftësive të veshjes. Nga ana tjetër, veshja ju mundëson t’i praktikoni këto aftësi.
Përshkrimi:
Çdo fëmijë është i ndryshëm dhe do t’i zhvillojë aftësitë për të zhveshur dhe veshur rroba të ndryshme në përputhje me ritmin e tij. Prandaj, përdoreni tabelën e mëposhtme si orientim që duhet të praktikoni me fëmijën Tuaj.
Mosha |
Aktivitetet gjatë veshjes
|
Një vjet |
- ngre krahët për t’i veshur mëngët dhe e ngre këmbën për t’i mbathur këpucët
- i tërheq krahët nëpër mëngë dhe këmbët nëpër pantallona
- i tërheq çorapet dhe këpucët për t’i hequr
|
Dy deri në tri vjet |
- heq pallton e pakopsitur, trikon
- heq këpucë të zgjidhura
- ndihmon në uljen e pantallonave (i ul pantallonat pjesërisht)
- i gjen mëngët e fanellës me krahë të shkurtra
Në fund të vitit të dytë:
- heq pantallonat që janë me llastik (tuta)
- tenton që vetëm t’i vesh çorapet
- e vesh këmishën ose trikon pa e kopsitur
- shkopsit pulla të mëdha
|
Tri deri në katër vjet |
- vesh fanellë me mëngë të shkurtra me një ndihmë të vogël
- mbath këpucët pa i lidhur (mund t’i mbath mbrapsht)
- mbath çorape (mund të kenë problem për t’i mbathur thembrat)
- heq pantallonat
- shkopsit / kopsit patent lartë / poshtë pa e vendosur në pozitën fillestare
- zhvesh fanellë me mëngë të shkurtra
- shkopsit pulla të mëdha të pjesës së parme të palltos / trikos
- mund ta njoh pamjen dhe pjesën e pasme të rrobave
|
Katër deri në pesë vjet |
- vetëm vesh fanellë me mëngë të shkurtra
- kopsit rrip ose këpucë me thumba
- e vë patentin në pozitë për kopsitje dhe e kopsit
- i mbath çorapet
- mbath këpucë me një ndihmë të vogël
Në fund të vitit të katërt:
- i tërheq këmbët nëpër pantallona dhe i tërheq pantallonat lartë
- e fut rripin dhe e kopsit
|
Më shumë se pesë vjet |
|
Si mund t’i ndihmojmë fëmijës që në mënyrë të pavarur të zhvishet / vishet
- Përgatiteni fëmijën që të zhvillojë shprehi të veshjes qysh si foshnje
Të ushtruarit e zhveshjes dhe veshjes fillon kur fëmija është foshnje, kur duhet të marrë një ide për rendin e kryerjes së aktivitetit dhe për të përforcuar bashkëpunimin e tij në kryerjen e tij. Për këtë qëllim, ndërrimin e rrobave të foshnjës paraprakisht duhet ta njoftoni verbalisht, dhe pastaj mbajeni të njëjtin rend të zhveshjes dhe veshjes (gjithmonë duke filluar nga ana e djathtë ose nga ana më pak e lëvizshme dhe duke vazhduar në anën tjetër).
Bisedoni derisa ia ndërroni rrobat, për shembull: “Tani do ta heq bluzën. Tani do të heq njërën dorë. E hoqëm mëngën nga njëra dorë, tani do ta heq dorën tjetër…. E nxorëm mëngën nga dora tjetër (e majta). Të dyja duart janë hequr, tani do ta heq bluzën përmes kokës…” Kjo qasje do të mundësojë bashkëpunim më të madh të fëmijës në kryerjen e aktiviteteve, zvogëlimin e shqetësimit dhe zhvillimin e pavarësisë në kryerjen e tyre.
Fëmijët e vegjël fillojnë të bëhen të vetëdijshëm për rrobat duke i nxjerrë gjërat që mund të hiqen lehtësisht, të tilla si: çorapet, këpucët ose kapelat. Ndonjëherë përpiqen t’i veshin përsëri. Ju mund ta shpërbleni këtë vetëdije të hershme duke i emëruar rrobat që fëmija Juaj do të heqë dhe pjesët e trupit që do të lihen lakuriq.
- Të filluarit me zhveshjen
Të zhvishesh është më lehtë sesa të vishesh, prandaj lëreni fëmijën të zhvishet para gjumit dhe para larjes. Duke vepruar kështu, mund ta prishni zhveshjen. Për shembull, t’i hiqni duart dhe ta hiqni bluzën përmes kokës lartë, dhe t’i kërkoni fëmijës ta nxjerrë plotësisht; ose t’i ulni pantallonat në dysheme dhe t’i kërkoni fëmijës që vetëm t’i heqë këmbët nga pantallonat.
Mund ta bëni këtë si lojë. P.sh. Kur bluza të jetë në kokë, thoni “Ku është Ivani, ku është Ivani…”. Dhe kur fëmija ta tërheq bluzën të gëzoheni “Ja ku është!”.
- Filloni me pjesët e rrobave që zhvishen / vishen lehtë
-
- pantallonat me llastik
- rrobat me shirit ose pulla të mëdha
- trikot, bluzat dhe rrobat e brendshme me fotografi paraprakisht për ta ndihmuar fëmijën tuaj të njohë para dhe mbrapa. Gjithashtu mund ta shënoni pjesën e pasme me ndonjë shenjë. Për shembull, vendosni një pikë të kuqe në pjesën e pasme të brekëve me një stilolaps. Në mënyrë plotësuese, gjithmonë kushtoni vëmendje fëmijës në etiketën që tregon se cila është pjesa e pasme e rrobave
- rroba që është e lehtë dhe e përshtatshme për fëmijën Tuaj dhe në të cilën mund të lëvizë
- rroba që nuk ka pse të jetë shumë e kujdesshme për të mos e ndotur
Veshja ka shumë hapa. Me qëllim që t’i ndihmoni fëmijës, ndajeni në hapa më të vegjël – për shembull, vënia e rrobave të brendshme, pastaj fanellës, pantallonave të shkurtra, çorapeve dhe këpucëve.
Gjithashtu, mund ta bëni veshjen e një lloji të caktuar të rrobave.
Për shembull, mund ta bëni mbathjen e çorapeve:
-
-
- përvilni çorapet
- vini në majat e gishtave çorapet e përvjelura
- kërkoni nga fëmija që ato t’i tërheq deri në thembër
- tërhiqni ju përmbi thembër
- kërkoni nga fëmija që ato t’i tërheq lartë
Gjithashtu, në fillim mund të përdorni çorape deri në nyjën e këmbës